ใบความรู้ที่ 2 “จตุรประดิษฐ์” (四大发明)

ใบความรู้ที่ 2 

อ.ไชยฉัตร โรจน์พลทามล 

 “จตุรประดิษฐ์” (四大发明)

四大发明 (Sì dà fāmíng)สิ่งประดิษฐ์ทั้ง 4 ของจีน 

หรือที่เรียกว่า “จตุรประดิษฐ์” 

四 Sì แปลว่า สี่  大 dà แปลว่า ยิ่งใหญ่ 发明 fāmíng แปลว่า สิ่งประดิษฐ์

รวมทั้ง4คำแปลว่า สิ่งประดิษฐ์ที่ยิ่งใหญ่

ประเทศจีนถือเป็นอู่อารยธรรมแห่งภูมิภาคเอเชีย ด้วยประวัติศาสตร์ที่ยาวนานกว่า 4,000 ปีประกอบกับความเป็นมหาอำนาจทางเศรษฐกิจมาช้านาน จึงไม่น่าแปลกใจเลยว่าจะมีการคิดค้นสิ่งประดิษฐ์ที่กลายเป็นส่วนสำคัญกับศิลปวิทยาการของโลกในยุคต่อๆ มา ซึ่งในจำนวนนั้น มีอยู่ 4 อย่างด้วยกันที่ทั่วโลกยกย่องว่าเป็น 4 ยอดสิ่งประดิษฐ์ ที่เป็นก้าวสำคัญของประวัติศาสตร์และวงการวิทยาศาสตร์ของโลก

เรื่องที่คุณอาจสนใจ: 5 สัตว์เทพเจ้าตามความเชื่อของชาวจีน, ทำไมคนจีนต้องจุดประทัดในงานมงคล, ทำไมต้องเชิดสิงโต-แห่มังกรในวันตรุษจีน

1. เข็มทิศ （指南针） zhi3 nan2 zhen1 

เข็มทิศ หนึ่งในสิ่งประดิษฐ์สำคัญของโลก

หนึ่งในสิ่งประดิษฐ์ที่ทรงคุณค่าและเก่าแก่ที่สุดอย่างหนึ่งของจีนคือ เข็มแม่เหล็ก ในยุคเริ่มแรก ชาวจีนใช้เข็มแม่เหล็กติดไว้บนรถ เพื่อใช้นำทางในการทำสงครามและยามเดินทางในป่าลึก ในบันทึกประวัติศาสตร์ที่เป็นลายลักษณ์อักษรของจีนได้ระบุไว้ว่า ชาวจีนเริ่มรู้จักใช้เข็มทิศหน้าปัดกลมในการเดินเรือเป็นครั้งแรกเมื่อศตวรรษที่ 12 ต่อมาในศตวรรษที่ 14 ชาวอิตาลีจึงเริ่มรู้จักใช้เข็มทิศ และแพร่หลายออกไปในโลกตะวันตก

2. ดินปืน (火药） huo3 yao4

พลุก็ถูกประยุกต์มาจากดินปืนเช่นกัน

การค้นพบดินปืนนั้นเกี่ยวโยงกับความเชื่อเรื่องการกลั่นยาอายุวัฒนะในสมัยโบราณ ซึ่งเชื่อกันว่านักปรุงยาได้ทำการผสมแร่ธาตุและพันธุ์พืชต่างๆ ลงไปในเตากลั่น แล้วเกิดการระเบิดขึ้น จึงเป็นเหตุให้นักปรุงยาค้นพบธาตุซึ่งเป็นชนวนระเบิดได้ ก่อนจะนำไปประยุกต์ใช้กับเทคโนโลยีทางการทหาร โดยในดินปืนนั้นประกอบไปด้วย ดินประสิวหรือโพแทสเซียมไนเตรต กำมะถัน และผงถ่าน

อีกตำนานอ้างอิงหนึ่งที่เกี่ยวกับการใช้ดินปืนได้แก่ ตำนานโบราณที่กลายเป็นที่มาของการจุดประทัดในช่วงตรุษจีน ที่ว่าด้วยสิ่งตัวประหลาดชื่อ “ซานเซียว” ที่ชอบสร้างความเดือดร้อนให้กับผู้คนในช่วงปีใหม่ ชาวบ้านขับไล่โดยการนำปล้องไม้ไผ่โยนเข้าไปในกองไฟเพื่อให้เกิดเสียงดัง และต่อมาก็เปลี่ยนเป็นห่อดินประสิวและกำมะถันรวมกันแล้วโยนเข้าไปในกองไฟแทน จึงกลายเป็นที่มาของประทัดนั่นเอง

3. กระดาษ （造纸术） zao4 zhi3 shu4 

จากผนังถ้ำสู่เปลือกไม้ กระดาษ และสื่อบันทึกข้อมูลดิจิตอล

หนึ่งในวิทยาการที่จีนภาคภูมิใจมากที่สุด เพราะถือเป็นก้าวสำคัญของการบันทึกประวัติศาสตร์ จากที่มนุษย์เคยขีดเขียนลงบนผนังถ้ำ กระดูกสัตว์ แผ่นไม้ ต่อมาก็เริ่มเปลี่ยนเป็นวัสดุที่มีน้ำหนักเบาลงเช่น ผืนผ้า กระทั่งในสมัยของราชวงศ์ฮั่นตะวันออก (ค.ศ. 25-220) มีขุนนางผู้หนึ่งนามว่า “ไช่หลุน” ได้ค้นพบวิธีผลิตกระดาษขึ้นเป็นครั้งแรก โดยการนำเปลือกไม้ เศษผ้า และตาข่ายดักปลามาบดผสมกันจนป่น รีดให้เป็นแผ่นแล้วนำไปตากให้แห้ง จึงเรียกกระดาษนี้ว่า “กระดาษไช่หลุน” ก่อนจะถูกเผยแพร่ไปทั่วโลก ตลอดจนประยุกต์วิธีการและวัดสุในการผลิตจนกลายมาเป็นกระดาษแบบที่เราใช้กันในปัจจุบัน

4. แท่นพิมพ์ （印刷术） yin4 shua1 shu4 

แท่นพิมพ์แบบตัวเรียงพิมพ์ ซึ่งแยกตัวอักษรให้เรียงเอง

อีกหนึ่งวิทยาการต้นแบบของการพิมพ์ เนื่องจากการผลิตซ้ำคัมภีร์หรือหนังสือสักเล่มในสมัยก่อนนั้นไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะจะต้องคัดลอกด้วยมือเท่านั้น ต่อมาในสมัยของราชวงศ์ถัง (ค.ศ. 618-907) ได้มีการสั่งให้คัดลอกหนังสือเป็นจำนวนมาก จึงเริ่มมีการประดิษฐ์แท่นพิมพ์สลักจากไม้ขึ้นใช้ ซึ่งก่อนหน้านั้นเคยใช้แต่แท่นพิมพ์ศิลา หลังจากนั้นในสมัยราชวงศ์ซ่งเหนือ (ค.ศ. 960-1127) จึงได้มีการคิดค้นตัวเรียงพิมพ์ขึ้น (แท่นพิมพ์แบบแยกตัวอักษร เพื่อให้สามารถใช้ซ้ำได้ในการพิมพ์หนังสือเล่มอื่นๆ ด้วย) โดยแกะสลักตัวอักษรลงบนดินเหนียว ตัวอักษรละหนึ่งก้อน แล้วนำไปเผาไฟให้แข็ง เวลาจะพิมพ์ก็ให้เรียงตัวอักษรตามที่ต้องการ ทาหมึกแล้วเอากระดาษมาทาบลงไป

https://www.youtube.com/watch?v=JivyFA55AHU

แล้วอย่าลืมแวะอ่าน เผยเทคนิคพิเศษ ปั้นเพชร HSK Level 1 

ติดตามเพิ่มได้ที่ https://www.facebook.com/guanlaoshi/

หนังสือดี ที่ต้องอ่าน